Sinds een aantal weken zijn in Nederland coronamaatregelen van kracht om ons te beschermen tegen COVID-19. Voor de een zijn deze maatregelen makkelijker op te volgen dan voor de ander. Om er toch voor te zorgen dat mensen zich blijven houden aan de maatregelen wordt er door de overheid gehandhaafd. En hier komt de boete in beeld. Een boete met potentieel grote gevolgen. Wanneer je namelijk een boete krijgt voor het overtreden van de coronamaatregelen, bijvoorbeeld voor de samenkomst van mensen bij je thuis of voor het niet houden van 1,5 meter afstand, wordt dit opgenomen in de justitiële documentatie, in de volksmond ook wel het strafblad genoemd. In dit kader zien we ook steeds vaker voorbeelden in het nieuws opduiken van mensen die een boete opgelegd hebben gekregen op bijvoorbeeld hun balkon. Maar mag dit wel? Mag de overheid een boete ‘achter de voordeur’ opleggen? Voor het antwoord hierop nemen we je mee voor een korte wandeling door de wet.
De coronamaatregelen van de regio waarin jij woont zijn te vinden in een noodverordening die is ingesteld door één van de 25 veiligheidsregio’s die ons land rijk is. Deze veiligheidsregio’s hebben op basis van artikel 39 van de Wet veiligheidsregio’s de mogelijkheid om de bevoegdheden van de burgemeester te gebruiken, maar dan voor de hele regio, als er sprake is van een ramp of crisis die de gemeentegrens overstijgt. Corona is natuurlijk zo’n crisis. Eén van die bevoegdheden van de burgemeester is het instellen van de noodverordening uit artikel 176 van de Gemeentewet. Deze mogelijkheid hebben de 25 veiligheidsregio’s dan ook gebruikt om de ons welbekende overheidsmaatregelen in te stellen. In het zojuist genoemde wetsartikeltje staat echter nóg iets interessants, namelijk: “daarbij kan van andere dan bij de Grondwet gestelde voorschriften worden afgeweken”. Oftewel: regels uit de Grondwet; daar moet je vanaf blijven! Artikel 10 van de Grondwet bevat een van die regels, waarin staat dat een beperking van de persoonlijke levenssfeer (privacy) niet mag. Dus als in jouw regio een noodverordening geldt waarin staat dat samenkomsten thuis verboden zijn of dat er niet meer dan drie personen op bezoek mogen komen, is deze regel een beperking van je persoonlijke levenssfeer. Jij mag bepalen wie bij je komt en met hoeveel personen. En als de overheid dat doet? Mag simpelweg niet. Of het verstandig is om hutjemutje met veel personen een feestje te vieren in je huis is natuurlijk wel een andere vraag.
Desalniettemin: de boete, gebaseerd op de regel in de noodverordening die jou beperkt in wat jij mag in je woning, staat op gespannen voet met de Grondwet. De Gemeentewet zegt immers dat de Grondwet niet mag worden ingeperkt. Ben je dus thuis in je kamer of op drie hoog op je balkon met vier mensen en word je op de bon geslingerd? Dan kan het in verzet gaan tegen die boete lonen!
Tot slot, indien je een prent krijgt kun je daar zelf iets aan doen, een advocaat is daarin niet verplicht. Indien je de mogelijkheid hebt geniet het aanvechten van de boete bet behulp van een advocaat wel de voorkeur. Er hangt namelijk nogal wat van af. Niet alleen de boete (vaak € 390,-), maar ook een aantekening in je justitiële documentatie, ook wel het strafblad. En die blijft in dit geval wel vijf jaar staan. Het verkrijgen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voor je werk kan daarmee wel eens moeilijker gaan worden!
Kortom: het terrein achter je voordeur? Jouw terrein!
Overigens: het bovenstaande verhaal beantwoord een andere vraag dan de vraag of de agent binnen mag komen in je woning. Dit zou volgens een aantal experts mogen, wat Paraat Juridisch Advies onderschrijft, maar dit is een andere discussie dan de vraag of de regel an sich wel is toegestaan. Het wel of niet mogen binnentreden in je huis doet dus niets af aan het feit dat de verbodsbepaling zelf niet juist is.